Dişli Pompalar

Dişli pompa, döner pompalara verilen isimdir; dönen dişliler kullanarak sıvıyı taşıyan pompalardır. Dişli pompa sıvı ortamını iter, vakum basıncı yaratır, iki ya da daha fazla dişlinin kullanımı ile işlevini tamamlarlar. Dişli pompalar çok yüksek basınç oluşturabilme kabiliyetine sahiptir. Hidrolik sıvı güç uygulamaları içinde en yaygın pompa türlerinden biridir. İlk keşfi oldukça eski bir tarihe dayanır. 1600’lü yıllarda Johanner Kepler tarafından icat edildi. Dişli pompalar, yüksek viskoziteli sıvıları pompalamak için kimyasal tesisatlarda da yaygın olarak kullanılan bir pompa çeşididir. Dişli pompalar her devir için sabit miktarda sıvı pompalarlar. Dişlilerin dönme hızıyla orantılı pürüzsüz, darbesiz bir akış sağlar. Plastikler, yağlar, boyalar, yapıştırıcılar ya da sabunlar gibi yüksek viskoziteli sıvıları pompalamak için uygundurlar.

Dişli pompalar, “pozitif yer değiştirmedir”; her devir için sabit miktarda sıvı pompalarlar. Rölanti ve tahrik dişlisinin dönen bir tertibatı, pompa girişinde emme oluşturmak ve akışkan çekmek üzere hareket eder. Kasanın duvarları ve dişlilerin dişleri arasında boşaltma noktasına yönlendirilen sıvı, girişten çıkışa hareket ettikçe hacim azalır ve bu hacim azlığı basınç birikmesine neden olur. Dişli pompalardaki akış, pompa dişleri arasındaki hacmi, rpm olarak simgelenen dişlilerin dönme hızını ve kayma miktarını belirler. Pompa aşınmaya başladığında, kayma da artar.

Dişli pompalar, sınırlı sayıda hareketli parça ile kompakt ve basit pompalardır. Pistonlu pompaların ürettiği basınçla ya da santrifüj pompaların akış hızlarıyla eşleşmeseler de vana pompalardan daha yüksek basınç ve verim sunarlar. Dişli pompalar özellikle yağları ve diğer yüksek viskoziteli sıvıları pompalamak için uygun olarak tasarlanmışlardır. Dişli pompalar genellikle ölçüm ve karıştırma işlemleri için kullanılır. Agresif sıvıları işlemek üzere tasarlanabilirler. Genellikle dökme demir veya paslanmaz çelikten yapılırlar.

Dişli pompalar yaygın olarak yağ, boyalar, reçineler ya da gıda maddeleri gibi yüksek viskoziteli sıvıları pompalamak için kullanılır. Doğru dozlama veya yüksek basınç çıkışının gerekli olduğu herhangi bir uygulamada tercih edilebilirler. Bir dişli pompasının çıkışı, basınçtan büyük ölçüde etkilenmez; bu nedenle beslemenin düzensiz olduğu her durumda da tercih edilebilirler.